زایمان گربه چگونه است؟ علائم نزدیک شدن به زمان زایمان در گربه‌ها چیست؟ زایمان گربه‌ها در چند مرحله انجام می‌شود؟ زایمان گربه‌های خانگی چه تفاوتی با گربه‌های خیابانی دارد؟ در زایمان گربه‌های خانگی باید به چه نکاتی توجه کرد؟ زایمان آن در خانه چند ساعت زمان می‌برد؟ چه اقداماتی به زایمان این موجود دوست‌داشتنی در خانه کمک می‌کنند؟ تولید مثل گربه در خانه چه مزایا و معایبی دارد؟ اطلاع از شرایط تولید مثل گربه یکی از موضوعاتی است که صاحبان گربه‌های خانگی باید از آن مطلع باشند. زایمان در گربه‌ها پروسه سختی ندارد اما در صورت عدم آشنایی با نکات مراقبتی و بهداشتی آن، احتمال آسیب به مادر و بچه گربه‌ها وجود دارد. با توجه به اهمیت این موضوع در مراقبت از این حیوانات دوست داشتنی، این مطلب از زیماپت را به زایمان گربه در خانه، راهنمای کامل زایمان گربه خانگی در منزل اختصاص داده‌ایم، با ما همراه باشید.
زایمان گربه ها چگونه است؟
گربه‌ها مانند دیگر پستانداران بچه‌زا هستند و فرزندان خود را از طریق زایمان به دنیا می‌آورند. زایمان گربه‌ها فرآیند چندان پیچیده‌ای ندارد و مانند دیگر پستانداران بعد از سپری کردن دوران بارداری و رشد کامل جنین آن‌ها، اتفاق می‌افتد. زایمان در بیشتر نژادهای گربه فرآیندی مشابه دارد، به علاوه مراحل و نحوه زایمان در گربه‌های خانگی نیز، تفاوت چندانی با تولید مثل گربه های خیابانی ندارد، زیرا گربه‌ها به صورت غریزی برای زایمان آماده می‌شوند و در بیشتر موارد نیاز به اقدام خاصی برای کمک به آن‌ها نیست. صاحبان گربه‌های خانگی تنها باید محیطی امن و آرام برای تولید مثل گربه های خود فراهم کنند. البته آشنایی با برخی مسائل در مورد فرآیند حاملگی گربه، زایمان، مراحل و چگونگی آن به مراقبت از این حیوان دوست داشتنی در منزل کمک می‌کند. برای مثال به عنوان صاحب یک گربه خانگی از نوع ماده، باید از علائم جفت گیری گربه ماده خود مطلع باشید تا در صورت مشاهده نشانه‌های آن، زمان تقریبی بارداری را مشخص کرده و اقدامات لازم را برای زایمان راحت گربه خود انجام دهید.
تعداد زایمان گربه در سال چه تعدادی است؟
معمولا به صاحبان گربه‌های ماده توصیه می‌شود که بعد از یک بار زایمان، گربه خود را عقیم کنند. در غیر اینصورت به دلیل قدرت باروری زیاد گربه‌های ماده، احتمال بارداری در هر بار جفتگیری وجود دارد. با در نظر گرفتن این موضوع می‌توان این سوال که زایمان گربه ها در چه فصلی است؟ و یک گربه ماده چند زایمان در سال را دارد به این صورت پاسخ داد که احتمال تولید مثل گربه در هر فصلی وجود دارد. با این حال فحل شدن گربه‌ها در فصل‌های گرم سال و تمایل بیشتر آن‌ها به جفتگیری در هوای گرم باعث بیشتر بودن تعداد زایمان آن‌ها در فصل بهار می‌شود. با توجه به طول دوران بارداری و شیردهی بعد از آن، هر گربه ماده در سال تا سه مرتبه امکان بارداری و زایمان دارند و در هر زایمان احتمال به دنیا آمدن 4 تا 12 بچه گربه وجود دارد.
زمان زایمان گربه چه موقع است؟
اگر از گربه‌ای باردار نگهداری می‌کنید یا قصد جفت انداختن گربه ماده خود با گربه‌ای نر، برای داشتن چند توله کوچک و زیبا را دارید، باید با مسائلی مانند زمان زایمان گربه یا این مطلب که گربه ها چند روز باردار هستند؟ آشنایی داشته باشید تا اگر علت بی قراری گربه ماده شما زایمان باشد، شرایط انجام راحت این کار را برای او فراهم کنید. بارداری بیشتر نژادهای گربه 60-65 روز زمان می‌برد و بعد از ماه دوم بارداری، علائم زایمان در گربه مشاهده می‌شود. بی‌قراری گربه مادر و تغییر در رفتارهای او، در روزهای آخر بارداری، مهم‌ترین نشانه نزدیک شدن به زمان زایمان است. در این شرایط باید فضایی را برای زایمان گربه در آرامش فراهم کنید.
علائم زایمان گربه چیست؟
زایمان گربه‌ها سخت نیست به خصوص اگر دوران بارداری راحتی داشته باشند و محیطی امن و آرام برای زایمان آن‌ها فراهم شده باشد و همچنین در روزهای آخر بارداری به خوبی تقویت شده باشند. در این شرایط حتی ممکن است زمانی که در خواب هستید، گربه شما زایمان کند و شما را با چند بچه گربه معصوم و زیبا، شگفت زده کند. با این حال اگر نگران این موضوع هستید که تولید مثل گربه با درد انجام شده یا حین زایمان دچار مشکل شود، می‌توانید با بررسی علائم زایمان و تخمین زمان زایمان گربه، خود را برای این اتفاق آماده کنید. همان‌طور که گفته شد، مهم‌ترین نشانه نزدیکی به زمان تولید مثل گربه تغییر رفتار او است. گربه‌های ماده در روزهای آخر بارداری و نزدیک به زایمان، بی قرار شده و دائما به فضایی تاریک و آرام می‌روند. گوشه گیری گربه، جمع کردن مداوم دست و پا، بزرگ شدن پستان‌ها و کاهش دمای بدن از دیگر علائمی است که نزدیک بودن زمان زایمان را هشدار می‌دهد و زمانی که همه این علائم یا بیشتر آن‌ها با هم بروز کنند، به معنی رسیدن وقت تولد بچه گربه‌ها است.
نحوه زایمان گربه خانگی چگونه است؟
یکی از نگرانی‌های مهم صاحبان گربه‌های خانگی در موضوع زایمان، ناتوانی آن‌ها در کمک به گربه برای انجام فرآیند زایمان است و ترجیح می‌دهند که در زمان زایمان گربه خود را به دامپزشکی انتقال دهند. این نگرانی طبیعی است، زیرا بیشتر صاحبان گربه‌های خانگی نمی‌دانند که تولید مثل گربه در خانه نشانه چیست. تولید مثل گربه در خانه و آرام بودن او در روزهای آخر بارداری در خانه نشان می‌دهد که محیط زندگی آرام و مناسبی را برای گربه خود فراهم کرده‌اید. در چنین شرایطی نیازی به نگرانی نیست، زیرا تولید مثل گربه شما به راحتی انجام می‌شود. با این حال اگر از آن دست صاحبانی هستید که حتی اطمینان از این موضوع نیز شما را آرام نمی‌کند، بهتر است که با نحوه زایمان گربه در خانه آشنا باشید تا در صورت لزوم و نیاز به کمک، اقدامات لازم را به موقع انجام دهید. مراحل و نحوه تولید مثل گربه های خانگی در بیشتر نژادها یکسان و به صورت زیر است:
۱. شروع انقباض رحم
زایمان در گربه‌ها هم مانند دیگر پستانداران با انقباض رحم آغاز می‌شود. شروع انقباضات رحمی قابل مشاهده نیست، به همین دلیل بیشتر صاحبان گربه‌ها نمی‌دانند که گربه از کجا زایمان می کند؟ و به همین دلیل در اولین مرحله توانایی کمک به گربه خود را ندارند. البته این مرحله کاملا بدون علامت نیست و تغییراتی مانند بی قراری گربه، راه رفتن مداوم او و رفت و آمد به لانه بیشتر از هر زمان دیگری در رفتار او بروز می‌کنند. اگر موفق به تشخیص زمان شروع انقباضات رحم شدید، تنها باید اطمینان حاصل کنید که گربه تا زمان خروج بچه‌ها در لانه باقی بماند. البته حیوان را به زور وارد لانه نکنید بلکه با آماده کردن لانه‌ای با اندازه مناسب، فضایی برای او فراهم کنید که زایمان در محلی امن اتفاق بیفتد.
۲. شروع زایمان
با به حداکثر رسیدن انقباضات رحمی و خروج ترشحات واژن، زایمان بچه گربه‌ها آغاز می‌شود. فاصله تولد اولین بچه گربه تا آخرین آن ممکن است از 2 تا 24 ساعت باشد اما در بیشتر نژادها هر بچه گربه با فاصله زمانی 30-45 دقیقه به دنیا می‌آید. در این مدت باید از جابجایی گربه خود خودداری کرده و وسایل مورد نیاز او را در دسترس قرار دهید. بد نیست بدانید که بعضی از بچه‌ها از سر و بعضی دیگر از پا متولد می‌شوند و این موضوع غیر طبیعی نیست. در مرحله شروع زایمان گربه نیازی به حضور شما در کنار مادر نیست و بهتر است از او فاصله بگیرید و تنها زمانی نزدیک گربه مادر شوید که در روند زایمان دچار مشکل شده باشد. نکته مهمی که در زمان تولید مثل گربه باید به آن توجه داشته باشید، جدا نکردن بچه‌ها از مادر تا پایان زایمان است.
۳. دفع جفت
مانند تمام پستانداران، جنین در گربه‌ها نیز از طریق جفت با مادر در ارتباط است. جفت گربه‌ها بعد از تولد هر بچه از بدن آن‌ها خارج می‌شود. دفع جفت به ازای هر بچه گربه، یک عدد است، به عبارت دیگر تعداد جفت‌های دفع شده مادر با تعداد بچه گربه‌ها مساوی است و این موضوع، نکته‌ای مهم است که صاحب گربه باید به آن توجه کند. در صورتی که دفع جفت کمتر از تعداد بچه‌ها باشد باید فورا با پزشک گربه خود ارتباط بگیرید. در مواردی ممکن است انسدادی در بدن مادر باعث این مشکل شود و در بعضی گربه‌ها، وجود یک بچه بیشتر مانع دفع کامل جفت می‌شود. البته بعضی گربه‌ها جفت دفع شده را می‌خورند، به همین دلیل باید زایمان گربه را با دقت بالایی بررسی کرد.
برای کمک به زایمان گربه چه باید کرد؟
بیشتر گربه‌های خانگی بدون کمک و دخالت صاحبان خود، زایمان می‌کنند. مداخله در امر زایمان نه تنها کمکی به گربه نمی‌کند بلکه باعث آشفتگی بیشتر او می‌شود. البته نوع نژاد گربه در این موضوع بی‌تاثیر نیست، برای مثال زایمان گربه پرشین در خانه بسیار ساده است، ذات آرام این گربه‌ها در زمان زایمان، زحمت صاحبان آن‌ها را کم می‌کند. به عنوان صاحب یک گربه پرشین تنها باید محیطی امن و آرام را برای گربه خود فراهم کنید و تا پایان زایمان صرفا نظاره‌گر وضعیت او باشید اما در مورد گربه اسکاتیش موضوع فرق می‌کند. جنب و جوش گربه‌های اسکاتیش در زمان زایمان بیشتر است و اگر مراقب آن‌ها نباشید، احتمال خفگی نوزاد زیر دست و پای مادر وجود دارد. با این حال، بهترین و بیشترین کمک صاحب گربه در روند زایمان او، آرام، گرم و تمیز نگه داشتن محل زایمان تا زمان به دنیا آمدن آخرین بچه گربه است.
برای زایمان گربه چه موقع به دامپزشک مراجعه کنیم؟
بهترین محل برای زایمان گربه‌های خانگی، خانه است. گربه‌ها در زمان زایمان به جایی نیاز دارند که با آن آشنایی داشته و حس آرامش داشته باشند. به همین دلیل مراجعه به دامپزشک جهت تولید مثل گربه چندان ضروری نیست، مگر در شرایطی که گربه تمام علائم زایمان را داشته باشد اما زایمان او پس از 48 ساعت آغاز نشود یا زایمان بیش از اندازه طولانی شود. البته برای تشخیص این موضوع ابتدا باید بدانید که زایمان گربه چقدر طول میکشد؟ زایمان گربه‌ها بسته به نژاد و تعداد بچه گربه‌ها از 2 تا 24 ساعت طول میکشد و گاهی به 36 ساعت هم می‌رسد، بنابراین تنها زمانی باید به دامپزشک مراجعه کرد که زایمان بیش از این میزان زمان برده و گربه هنوز علائم زایمان داشته باشد. فواید زایمان گربه در خانه به دلیل آشنایی حیوان با محیط بیشتر است و تا حد امکان بهتر است از مراجعه به دامپزشک جهت زایمان خودداری کرد و تنها با پزشک در ارتباط باشید تا در صورت مشاهده مشکل، فورا راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
مشکلات بعد از زایمان گربه چیست؟
در صورتی که دوره بارداری گربه با آرامش و راحتی سپری شده و محیطی که برای زایمان او انتخاب می‌شود، آرام و مناسب باشد، بچه گربه‌ها بدون هیچ مشکلی متولد می‌شوند، با این حال احتمال زایمان سخت و مشکلات مختلف حین یا بعد از زایمان برای این حیوان هم وجود دارد. بیشتر این مشکلات بعد یا حین تولید مثل گربه، با اندکی صبر یا کمک به گربه برطرف می‌شوند اما در صورت جدی‌تر شدن مشکلات باید فورا با پزشک ارتباط برقرار کرد. مشکلات رایج بعد از زایمان گربه‌ها، خونریزی طولانی، عدم دفع جفت به تعداد صحیح، گیر کردن بچه گربه در رحم مادر هستند. همچنین به دلیل مشکلاتی مانند تنگی دهانه رحم یا گرفتگی مسیر تنفسی ممکن است بچه گربه‌ها بدون علائم تنفسی متولد شوند که در این شرایط باید فورا عملیات احیا را انجام داد و از طریق یک نی و ماساژ قلب، راه تنفسی بچه گربه را باز کرد.
جمع بندی
زایمان گربه‌ها فرآیند بسیار ساده‌ای دارد و در بیشتر موارد مادر به تنهایی کل پروسه زایمان را انجام می‌دهد، با این حال فراهم کردن محیطی مناسب برای زایمان گربه در خانه، به خصوص برای گربه‌هایی که تمام عمر خود را در خانه زندگی کرده‌اند، موضوعی بسیار مهم است که نباید از آن غافل شد. به منظور فراهم کردن محیط مناسب زایمان می‌توان از وسایلی مانند جای خواب راحت گربه، لانه‌ای برای آرامش گربه قبل از زایمان، غذای مناسب برای تقویت گربه و مواد ضد عفونی کننده برای تمیز کردن محل زایمان استفاده کرد. این وسایل و دیگر لوازمی که به زایمان راحت گربه‌های خانگی کمک می‌کنند، از طریق زیماپت شاپ قابل خریداری هستند. البته اگر تجربه‌ای در این زمینه و آماده‌سازی وسایل لازم ندارید هم جای نگرانی نیست زیرا کارشناسان ما، راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه خواهند کرد.
سوالات متداول
۱. بارداری گربه‌ها چقدر زمان می‌برد؟
بارداری گربه‌ها در نژادهای مختلف از 63-68 روز زمان می‌برد و در بعضی نژادها ممکن است به 70 روز هم برسد.
۲. جفتگیری و زایمان گربه‌ها بیشتر در چه فصلی اتفاق می‌افتد؟
جفتگیری و زایمان گربه‌ها محدود به فصل خاصی نیست اما در فصل‌های گرم سال احتمال جفتگیری این حیوان بیشتر است.
۳. گربه‌ها در هر زایمان چه تعداد بچه به دنیا می‌آورند؟
در هر زایمان گربه بسته به نژاد و فاصله تا زایمان قبلی، احتمال به دنیا آمدن 4-12 بچه گربه وجود دارد.
۴. زایمان گربه‌ها چقدر زمان می‌برد؟
زایمان گربه‌ها معمولا 2-24 ساعت زمان می‌برد و در این زمان احتمال تولد بچه گربه‌ها هر 30-60 دقیقه یکبار وجود دارد.