گربه‌ها حیوانات بامزه و بازیگوشی هستند که بسیاری از افراد سرپرستی از آن‌ها را بر عهده می‌گیرند. معمولا گربه‌ها سازگاری بالایی با زندگی انسان‌ها دارند و از همین رو تمایل افراد به این حیوانات نیز بیشتر است. اگر شما نیز تمایل دارید که یکی از این حیوانات دوست‌داشتنی را به سرپرستی بگیرید، لازم است تا اطلاعات خود را درباره بیماری‌های گربه‌ها و همچنین بیماری‌های مشترک گربه و انسان ارتقا دهید. در برخی از مواقع ممکن است این بیماری‌های مشترک برایتان مشکل‌ساز شوند. در ادامه این مقاله با پت شاپ زیماپت به معرفی انواع بیماری‌های گربه به انسان می‌پردازیم تا شما با آگاهی کامل در این زمینه اقدام به سرپرستی گرفتن یک گربه کنید.
چه بیماری‌هایی از گربه به انسان منتقل می‌شود؟
به صورت کلی احتمال انتقال بیماری از یک انسان به انسان دیگر به مراتب بیشتر از احتمال انتقال از حیوانات به انسان‌هاست؛ چراکه بسیاری از بیماری‌ها فقط مختص انسان‌ها بوده و در حیوانات وجود ندارد و بالعکس. برخی از بیماری‌ها نیز وجود دارند که بین حیوانات و انسان‌ها مشترک هستند و احتمال انتقال آن‌ها وجود دارد. در این قسمت قصد داریم تا به بررسی انواع بیماری‌های گربه به انسان بپردازیم. بیماری‌های مشترک گربه و انسان به شرح زیر است.
خراش گربه
اولین بیماری مشترک بین گربه و انسان، بیماری خراش گربه بوده که در واقع یک بیماری باکتریایی است. گربه‌ها به شیوه‌های مختلف ممکن است به این باکتری مبتلا شوند. می‌دانیم که اغلب این حیوانات علاقه به لیسیدن بدن خود دارند، در برخی از مواقع با لیسیدن خود، مدفوع کک‌ها و کنه‌ها را قورت داده و به این بیماری مبتلا می‌شوند. گزش کنه‌ها و کک‌ها نیز می‌تواند باعث بروز این بیماری در گربه‌ها شود. انتقال خون‌آلوده و درگیری با گربه‌های آلوده نیز از راه دیگر انتشار این بیماری به گربه‌هاست.
خراش گربه از طریق پنجه‌های گربه آلوده به فرد منتقل شده و باعث بیمار شدن فرد می‌شود. از طرف دیگر چنانچه فرد زخم بازی در بدن خود داشته باشد، لیسیدن این زخم توسط گربه نیز می‌تواند یکی دیگر از راه‌های انتقال این بیماری باشد. در بسیاری از گربه‌ها هیچ علائمی نداشته و شما نمی‌توانید آن را تشخیص دهید؛ اما در برخی دیگر از آن‌ها این بیماری همراه با تب خفیف برای چند روز همراه است. ورم غده‌ها در گربه نیز می‌تواند از دیگر علائم این بیماری باشد.
در انسان نیز این بیماری اغلب با تورم در ناحیه خراش و غدد لنفاوی نزدیک، تب و سردرد همراه است. معمولا این علائم یک تا سه هفته بعد از ابتلای فرد به بیماری مشخص می‌شوند. علائمی مانند عفونت چشم یا درد عضلانی نیز به ندرت در این بیماری دیده می‌شوند. به صورت کلی این علائم بعد از مدتی به صورت خود به خودی بهبود می‌یابند، اما ممکن است مدت‌زمان زیادی طول بکشد. طبق تحقیقات انجام‌شده، افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند.
بیشتر بخوانید: نحوه گرفتن ناخن گربه در خانه
کرم لوله‌ای
یکی دیگر از بیماری‌های گربه به انسان مربوط به کرم‌های لوله‌ای است. در واقع کرم‌های لوله‌ای را می‌توان از انگل‌های رایج در گربه‌ها دانست. تخم این کرم‌ها در مدفوع گربه وجود دارد، پس اگر فرد چیزی را که به مدفوع گربه آلوده‌شده است را بخورد، این کرم به بدن او منتقل می‌شود. تخم‌های خورده شده در بدن فرد تبدیل به کرم شده و ممکن است به کبد، چشم و یا ریه انسان منتقل شوند. علائم این بیماری وابسته به این است که فرد چه تعداد کرم لوله‌ای خورده است. ممکن است فرد درگیر دردهای شکمی یا استفراغ شده یا اینکه علائم خاصی نداشته باشد. در برخی از مواقع با رسیدن کرم به چشم انسان، احتمال نابینایی همیشگی نیز برای فرد وجود دارد.
احتمال ابتلا به این بیماری در کودکان به مراتب بیشتر است؛ چراکه ممکن است به وسایل مختلف و همچنین مدفوع گربه دست زده و دست خود را به دهانشان فرو ببرند. پس اگر در خانه بچه کوچک دارید، مراقب باشید که حتما بعد از دست زدن به وسایل مختلف، دست‌های خود را بشوید. برای درمان این بیماری حتما باید به پزشک مراجعه کرده و داروی ضد انگل تجویز شود.
کرم قلاب‌دار
از دیگر بیماری قابل انتقال از گربه به انسان، می‌توان به کرم‌های قلاب‌دار اشاره کرد که معمولا از طریق تماس با خاک یا شن آلوده منتقل می‌شود. گربه‌ها از طریق خوردن انگل از محیط‌های آلوده یا شیر به این بیماری منتقل می‌شوند. علائم این بیماری در این حیوانات نیز کم‌خونی، کاهش وزن، عفونت‌های شدید و حتی مرگ و میر است. انسان نیز از طریق برهنه راه رفتن، زانو زدن و یا نشستن بر روی زمین آلوده به حیوانات، ممکن است مبتلا به این بیماری شود.
افرادی که به عفونت کرم قلاب‌دار مبتلا می‌شوند معمولا یک دوره واکنش خارش‌دار خواهند داشت. لازم به ذکر است که این کرم در بدن انسان زنده نمی‌ماند و معمولا بعد از 4 تا 6 هفته، این علائم بدون نیاز به درمان پزشکی، به صورت کامل از بین می‌روند.
توکسوپلاسموز
یکی دیگر از بیماری‌های انگلی رایج در بین گربه‌ها که به انسان نیز منتقل می‌شود، توکسوپلاسموز است. این بیماری در گربه‌هایی که بیرون از خانه زندگی می‌کنند بیشتر دیده می‌شود. این حیوانات معمولا از راه خوردن گوشت‌های آلوده، شیر پاستوریزه نشده و یا گوشت خام معمولا به این بیماری مبتلا می‌شوند. این انگل‌ها معمولا به دستگاه گوارش گربه حمله می‌کنند و از این طریق به مدفوع او نیز راه پیداکرده و باعث ابتلای انسان می‌شوند. پس تماس با مدفوع گربه آلوده اصلی‌ترین راه انتقال این مریضی از گربه به انسان است.
زنان باردار، کودکان و همچنین افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری هستند. لازم به ذکر است که در زنان باردار احتمال انتقال این بیماری به جنین متولد نشده نیز وجود دارد. در برخی از موارد ممکن است جنین با نقایص مادرزادی مختلف به دنیا آید. پس اگر باردار هستید به هیچ عنوان وظیفه نظافت گربه‌ها را بر عهده نگیرید. به‌صورت کلی گربه آلوده به این انگل علائم زیادی ندارد، اما این انگل می‌تواند تا بیشتر از 3 هفته در مدفوع او باقی بماند. در انسان‌ها نیز علائم این بیماری می‌تواند مانند آنفولانزا باشد. در برخی از موارد نادر بیماری‌های چشمی و مغزی نیز به‌عنوان علائم این انگل دیده شده‌اند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره دستشویی گربه
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره دستشویی گربه
درماتوفیتوز
این بیماری در دسته عفونت‌های قارچی است که در بین گربه‌ها رواج دارد. راه انتقال بیماری از گربه به انسان نیز تماس مستقیم با پوست، مو یا وسیله‌های نظافتی گربه است. معمولا گربه‌هایی که به این عفونت قارچی مبتلا هستند پوستشان خشک یا چرب شده و ناخن‌ها و چنگال‌هایشان نیز تغییر شکل پیدا می‌کند. این عفونت در بدن گربه‌ها به مرور از بین می‌رود، اما انسان‌ها حتما باید از کرم‌ها و پودرهای ضد قارچ برای درمان استفاده کنند.
استافیلوکوک
یکی دیگر از بیماری‌های گربه به انسان، نوع رایجی از باکتری بوده که به بیماری استافیلوکوکوس مشهور است. این باکتری که امروزه در برابر برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شده، معمولا روی پوست افراد و حیوانات پیدا می‌شود. عدم درمان این بیماری ممکن است عفونت‌های دیگر مانند عفونت‌های پوستی، عفونت ریه و ... را به دنبال داشته باشد. لازم به ذکر است که حتی گربه‌هایی که به این بیماری مبتلا نیستند نیز ممکن است آن را به انسان‌های از طریق تماس دست، منتقل کنند.
علائم این بیماری در گربه‌ها چندان مشهود نیست؛ اما می‌تواند عفونت‌های پوستی، ادراری و تنفسی را در افراد به دنبال داشته باشد. شایع‌ترین علائم این بیماری در افراد نیز همان عفونت‌های پوستی است.
هاری
یکی از اقداماتی که هنگام به سرپرستی گرفتن گربه‌ها باید انجام دهید، واکسینه کردن آن‌ها علیه گربه است. به صورت کلی هاری یک بیماری نورولوژیک کشنده بوده که توسط گزش از حیوانات آلوده منتقل می‌شود. در بیشتر موارد انسان‌ها از طریق تماس مستقیم با بزاق یا بافت مغز پستاندارانی مانند گربه، خفاش، راکن، سگ و ... مبتلا به این بیماری می‌شوند. اصلی‌ترین راه انتقال این بیماری خراش و یا گزش توسط حیوان آلوده است.
در بسیاری از کشورها مانند ایالات متحده، به دلیل واکسیناسیون دقیق و برنامه‌ریزی‌شده، ابتلا به این بیماری نادر شده است؛ اما در کشورهای دیگر هنوز هم این بیماری از طریق تماس با حیوانات آلوده منتقل می‌شود. اگر حیوان خانگی شما در تماس با حیوان آلوده قرار بگیرد، احتمال مبتلا شدن او وجود دارد. گربه‌ها در صورت ابتلا به این بیماری علائمی مانند تغییر رفتار ناگهانی، فلج پیش‌رونده، بی‌قراری، نفس‌نفس زدن، حمله به اشیاء یا سایر افراد و ... را خواهند داشت. در بسیاری از مواقع حیوانات مبتلا به این بیماری چند روز بعد از شروع شدن علائم، جان خود را از دست می‌دهند.
در صورتی که واکسیناسیون گربه خود را سر موقع انجام نداده‌اید، لازم است تا آن را به مدت 45 روز قرنطینه کنید تا متوجه علائم این بیماری در گربه خود شوید. چنانچه گربه یا حیوان آلوده دیگری شما را گاز گرفت، سریعا محل گازگرفتگی را با آب و صابون و محلول‌های ضدعفونی‌کننده مانند ید بشورید و به پزشک مراجعه کنید. یک دوره یک ماهه واکسیناسیون به‌موقع می‌تواند این بیماری را درمان کند. علائم این بیماری در افراد ممکن است روزها یا ماه ها طول بکشد. بعد از بروز علائم برای هر نوع درمانی دیر شده است، پس شما نباید بگذارید کار به اینجا برسد.
طاعون
طاعون نیز یکی دیگر از بیماری‌های گربه به انسان است که نیاز به درمان فوری دارد. طاعون در گربه‌ها معمولا به خاطر نیش کک و یا شکار جوندگان آلوده بروز پیدا می‌کند. برخی از گربه‌ها احتمال دارد که مبتلا به طاعون عفونی شوند که در این صورت با استنشاق، تماس با دهان و یا مایعات بدن آلوده و همچنین گزش فرد، این بیماری به افراد نیز منتقل می‌شود. طاعون در انسان‌ها ممکن است شدیدتر باشد. از همین رو نیاز به مراجعه فوری به پزشک و همچنین تشخیص و درمان دارد. این بیماری در محدوده‌های جغرافیایی خاصی دیده می‌شود و علائمی مانند تب بالا، لرز، ضعف، سردرد، تورم غدد لنفاوی و ... دارد.
بیماری تب Q
از دیگر بیماری‌های گربه به انسان، می‌توان بیماری تب Q را معرفی کرد. این بیماری در بین گربه‌ها و به خصوص گربه‌های باردار رواج زیادی دارد. ابتلا به این بیماری در گربه‌های باردار می‌تواند باعث سقط جنین و سایر بیماری‌های باروری شود. در هنگام زایمان، خطر شیوع و ابتلا در بین گربه‌ها نیز بیشتر می‌شود. توصیه می‌کنیم که دقت زیادی در مراقبت از بچه‌گربه‌ها و همچنین تغذیه گربه‌های باردار و شیرده داشته باشید. معمولا افرادی که قدرت ایمنی پایین‌تری دارند، زودتر به این بیماری مبتلا شده و با عوارض شدیدتری نیز درگیر می‌شوند.
مطالب مرتبط: همه چیز درباره بچه گربه تازه متولد شده
کرم گرد
کرم گرد نیز نوعی انگل بوده که می‌تواند باعث بروز عفونتی به نام توکسوکاریازیس در بدن گربه شود که معمولا در روده او یافت می‌شود. تخم‌های کرم گرد در مدفوع گربه‌ها وجود دارند و افراد و سایر گربه‌ها ممکن است از طریق تماس با این مدفوع آلوده، مبتلا به این انگل شوند. علائم این بیماری در گربه‌ها معمولا به‌صورت اسهال خفیف، کم‌آبی بدن و تورم شکم است.
بیماری ناشی از کرم گرد در بدن انسان به دو صورت اتفاق می‌افتد. در یکی از حالات ممکن است عفونت چشمی رخ داده که باعث کاهش بینایی، التهاب چشم و یا آسیب به شبکیه شود. معمولا تنها یکی از چشم‌ها درگیر این حالت می‌شوند. در حالت دیگر که احشایی نام دارد، کرم گرد وارد اندام‌های داخلی بدن مانند کبد، ریه‌ها و یا سیستم اعصاب مرکزی شده و می‌تواند منجر به تب، خستگی، سرفه، دردهای شکمی و یا خس‌خس سینه شود.
سالمونلوز
این بیماری اغلب توسط باکتری سالمونلا ایجاد می‌شود. انتشار این بیماری معمولا از طریق مواد غذایی اتفاق می‌افتد، اما در شرایطی ممکن است از طریق سایر حیوانات نیز به گربه‌ها منتقل شود. گربه‌ها با خوردن پرندگان آلوده یا غذای خانگی خام و ... به این بیماری مبتلا شوند. انسان‌ها نیز از طریق تماس با مدفوع آلوده گربه‌ها درگیر این بیماری می‌شوند. معمولا کودکان زیر 5 سال و افراد مسن بالاتر از 65 سال و همچنین افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری هستند. گربه‌های مبتلا به این بیماری در اغلب موارد علائم خاصی ندارند؛ اما بچه‌گربه‌ها ممکن است برای مدتی درگیر اسهال شوند. از علائم این بیماری در افراد نیز می‌توان به اسهال، تب و گرفتگی شکم اشاره کرد.
اسپوروتریکوز
این بیماری گربه به انسان نیز عفونی بوده و از قارچ محیط ناشی می‌شود. انتقال این مریضی از گربه به انسان نیز از طریق خراش انتقال می‌یابد. گربه‌هایی که به این بیماری مبتلا می‌شوند علائم شدیدی ندارند و معمولا علامت‌های بیماری با زخم‌های کوچکی شروع می‌شود که با مرور زمان و فرسایش سطح، ممکن است تبدیل به توده‌های برجسته‌ای شده و روند بیماری بدتر شود. علائم و نشانه‌های این بیماری در افراد نیز تا حد زیادی به محل دقیق رشد قارچ بستگی دارد.
کرم حلقوی
این مریضی گربه به انسان نیز یک عفونت قارچی است که می‌تواند پوست، مو و یا ناخن انسان و گربه‌ها را به خود درگیر کند. این عفونت می‌تواند از طریق تماس با حیوان و یا یک محیط آلوده به سایر حیوانات و انسان‌ها انتقال پیدا کند. بچه‌گربه‌ها بیشتر از گربه‌های بالغ در معرض این بیماری قرار دارند. در برخی از موارد ممکن است گربه‌ها هیچ علائمی از این عفونت نشان ندهند، اما برخی موارد نیز با ریزش مو در اطراف گوش، صورت و یا پاها روبه‌رو هستند یا اینکه پوستشان به‌صورت پوسته می‌شود.
هر قسمتی از بدن انسان که درگیر این عفونت شود معمولا خارش را به دنبال دارد. قرمزی، پوسته شدن و ترک خوردن پوست نیز از دیگر علائم این بیماری هستند. چنانچه این عفونت روی پوست سر یا قسمت ریش باشد، باعث ریزش مو در این نقاط خواهد شد. در صورتی که این بیماری ناخن را آلوده کند می‌تواند باعث تغییر رنگ، ضخیم و یا خرد شدن ناخن‌ها نیز بشود.
بیماری اسپوروتریکس
از دیگر بیماری‌های قابل‌انتقال از گربه به انسان، در این قسمت به معرفی بیماری اسپوروتریکس می‌پردازیم. این بیماری نیز یک عفونت قارچی بوده که می‌تواند باعث بروز زخم‌های پوستی در گربه‌ها شود. افراد مختلف نیز از طریق تماس مستقیم با زخم‌های پوستی گربه‌های آلوده یا قرارگیری در محیط آلوده، ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. علائم این بیماری در افراد بسته به ناحیه عفونی‌شده، تفاوت‌های زیادی دارد. برخی از علامت‌های مشاهده‌شده شامل زخم‌های پوستی، انتشار قارچ در اندام‌های داخلی و استخوان‌ها، درگیری‌های ریوی مانند سرفه، درد در قفسه سینه، تب و مشکل در تنفس می‌شوند.
در صورتی که گربه شما مشکلات پوستی دارد، توصیه می‌کنیم که برای تماس‌های مستقیم با او، حتما از دستکش استفاده کنید. همچنین تا زمانی که زخم‌های گربه بهبود پیدا نکرده‌اند، حتما بعد از تماس با بدن حیوان، دست‌های خود را شستشو دهید تا احتمال انتقال بیماری کاهش پیدا کند.
چگونه از انتقال بیماری‌های گربه به انسان دور بمانیم؟
همان‌طور که در قسمت‌های قبلی اشاره کردیم، بیماری‌های متنوعی وجود دارد که از گربه‌ها به انسان منتقل می‌شوند. برخی از این مریضی‌های گربه به انسان، عوارض و علائم شدید و زیادی دارند، به همین دلیل شما باید تمام تلاش خود را به کار بگیرید تا احتمال ابتلای خود و اطرافیانتان به این بیماری‌ها را تا حد زیادی کاهش دهید. در این قسمت به چند نمونه از راه‌های جلوگیری انتقال بیماری‌های گربه به انسان می‌پردازیم.
- گربه‌های بیمار و دارای علائم را به مراکز دامپزشکی منتقل کنید تا تحت مراقبت و نظر دامپزشک باشند.
- به گربه خود غذای پخته‌شده و یا غذاهای بهداشتی مخصوص گربه (مانند کنسرو گربه) را بدهید.
- بدن و محل زندگی گربه را مرتب نظافت کرده و تمام لوازم مرتبط و در تماس با گربه را بعد از استفاده حتما ضدعفونی کنید.
- محتویات مدفوع گربه‌ها را به‌صورت روزانه بدن هیچ‌گونه تماس مستقیم از بین ببرید.
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند باید از گربه‌ها دوری کنند.
- گربه خود را از گاز گرفتن یا چنگ زدن منع کنید.
- در صورت گازگرفتگی یا ایجاد خراش، حتما محل موردنظر را کاملا شسته و ضدعفونی کرده و سریعا به یک پزشک مراجعه کنید.
جمع‌بندی
امروزه نگهداری از گربه‌ها در بین افراد بسیار شایع شده است. اگر شما نیز تمایل به این کار دارید، لازم است تا ابتدا با بیماری‌ها گربه به انسان آشنایی کامل داشته باشید. برخی از بیماری‌ها در بین انسان‌ها و گربه‌ها مشترک هستند و امکان انتقال آن‌ها وجود دارد، اما علائم این بیماری‌ها بین گربه‌ها و انسان‌ها یکسان نیست. در قسمت‌های قبلی به نمونه‌های متنوعی از بیماری‌های قابل‌انتقال از گربه به انسان و همچنین علائم هر کدام از آن‌ها اشاره کردیم. بسیاری از این بیماری‌ها از طریق تماس مستقیم با بدن و یا مدفوع گربه آلوده به انسان منتقل می‌شود، پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که رعایت اصول بهداشتی یکی از اصلی‌ترین نکات در نگهداری از گربه‌ها محسوب می‌شود که شما باید به آن پایبند باشید.